De zzp’er bestaat niet

Nederland telt zo’n 1,3 miljoen zzp’ers. Ondanks het groeiend aantal zzp’ers, worden ze in de media nog te vaak neergezet als één grote groep. Voorbeelden hiervan zijn ‘Zzp’er is minder bereid om te in-vesteren in scholing dan werknemer’ of ‘Zzp’ers willen het liefst klein blijven’. Het is toch best bijzonder dat zo’n grote groep werkenden op de arbeidsmarkt in één hokje wordt geplaatst?!

Mijn doel was de heterogeniteit van zzp’ers in kaart te brengen op basis van wetenschappelijk onderzoek en de conclusie luidt: dé zzp’er bestaat niet. Deze conclusie is o.a. gebaseerd op de verschillende uitdagingen die zzp’ers in hun loopbaan tegenkomen en de manier waarop ze daar mee omgaan. Wat mij betreft een waardevol inzicht om wetgeving vanuit de politiek anders vorm te geven, maar dat niet alleen. Inzicht in de diversiteit van zzp’ers is ook belangrijk voor HR-professionals. Het is namelijk van grote invloed op de relaties tussen freelancers en opdrachtgevers.

Wanneer we het hebben over de relaties tussen freelancers en opdrachtgevers is er vandaag de dag steeds meer aandacht voor goed opdrachtgeverschap. Maar wat verstaan organisaties onder goed opdrachtgeverschap? Onderzoek van ZiPconomy laat zien dat 54% van de organisaties goed opdrachtgeverschap vertaalt in het aansturen op een optimale samenwerking waarin het leveren van betere prestaties het doel is. Veel minder frequent zien organisaties goed opdrachtgeverschap als een middel om zelfstandigen aan zich te binden (11%) of bij te dragen aan de duurzame inzetbaarheid van zzp’ers (9%). Dit is een probleem.

Wanneer de duurzame inzetbaarheid van zzp’ers ondergeschikt is, heeft dit gevolgen voor het aantal zzp’ers op de arbeidsmarkt dat aantrekkelijk is voor organisaties om in te huren. Zzp’ers worden immers vaak ingehuurd voor hun expertise en rijke ervaringen en spelen een belangrijke rol in het verhogen van de flexibiliteit en wendbaarheid van organisaties. Kortom, het waarborgen van de duurzame inzetbaarheid van zzp’ers is ook van groot belang voor opdrachtgevers.

Wanneer we inzoomen op hoe goed opdrachtgeverschap plaatsvindt in de werkrelatie met zzp’ers, stoten we op een aantal HR-gerelateerde vraagstukken. Hoewel veel organisaties bereid zijn zich in te zetten in goed opdrachtgeverschap, merkte ik in mijn onderzoek op dat organisaties vaak zoekende zijn naar hoe zij de werkrelatie met zzp’ers het beste kunnen vormgeven. Wanneer een organisatie besluit zzp’ers in te huren, wordt veel aandacht besteed aan contracteren en het voldoen aan wet- en regelgeving. HR-beleid gericht op het socialiseren en de professionele ontwikkeling van zzp’ers blijft echter vaak achterwege. Terwijl het algemeen bekend is hoe belangrijk goed HR-beleid is voor het aantrekken en motiveren van talentvolle mensen in organisaties.

Doordat er in onvoldoende mate vanuit een HR-perspectief wordt gekeken naar de samenwerking met zzp’ers gaan waardevolle kansen verloren. Zo verliezen opdrachtgevers veel tijd en geld in het steeds opnieuw moeten zoeken naar zzp’ers. En als de zzp’er dan is gevonden, wordt zijn of haar expertise onvoldoende benut. Dit kan en móet anders!

Door de werkelaties met zzp’ers vanuit een HR-perspectief te bekijken, ontstaan er mogelijkheden om de samenwerking in te richten op een manier waarop niet alleen organisatiedoelen worden behaald, maar er tegelijkertijd ook wordt geïnvesteerd in de duurzame inzetbaarheid van zzp’ers. De hamvraag die hierin blijft bestaan is: hoe kunnen HR-professionals de werkrelaties met zzp’ers optimaliseren? Kleine aanpassingen in de samen-werking met zzp’ers kunnen al snel een groot verschil maken, het vraagt alleen om een frisse blik vanuit een HR-perspectief.